Mộng mỡ mắt (pinguecula, pin-GWEK-yoo-lah) là phần có màu hơi vàng, hơi dày lên ở kết mạc trên phần lòng trắng của mắt (củng mạc), gần với mép của giác mạc.
Mộng mỡ mắt là những cục sưng không phải ung thư trên nhãn cầu và thường xảy ra trên đầu phần giữa của củng mạc - phần nằm giữa mí mắt của quý vị và do đó được tiếp xúc với ánh nắng mặt trời.
Thông thường mộng mỡ mắt ảnh hưởng đến bề mặt của củng mạc gần mũi hơn, nhưng chúng cũng có thể xảy ra trên củng mạc bên ngoài (gần với tai).
Nguyên nhân gì gây ra mộng mỡ mắt?
Tia cực tím từ ánh nắng mặt trời là nguyên nhân chính gây mộng mỡ mắt (số nhiều: các mộng mỡ mắt ). Nhưng thường xuyên tiếp xúc với bụi và gió cũng có vẻ là những yếu tố nguy cơ. Bệnh khô mắt cũng có thể là một yếu tố góp phần và có thể thúc đẩy sự phát triển của mộng mỡ mắt.
Mộng mỡ mắt phổ biến hơn ở những người trung niên hoặc cao tuổi dành nhiều thời gian dưới ánh nắng mặt trời. Nhưng mộng mỡ mắt cũng có thể xảy ra ở những người trẻ tuổi và thậm chí cả trẻ em — đặc biệt là những người thường xuyên ở ngoài trời mà không có kính râm hoặc mũ để bảo vệ mắt khỏi tia UV của mặt trời.
Để giảm nguy cơ bị mộng mỡ mắt, điều quan trọng là phải đeo kính râm ở ngoài trời ngay cả trong những ngày u ám và nhiều mây, vì tia UV của mặt trời xuyên qua lớp mây che phủ. Để bảo vệ tốt nhất, hãy chọn loại kính râm có thiết kế gọng bao quanh, cản được nhiều ánh nắng hơn gọng kính thông thường.
Dấu hiệu và triệu chứng của mộng mỡ mắt
Ở hầu hết mọi người, mộng mỡ mắt không gây ra nhiều triệu chứng. Nhưng khi xảy ra, những triệu chứng đó thường xuất phát từ quá trình phá vỡ màng phim nước mắt.
Vì mộng mỡ mắt là một cục lồi lên trên nhãn cầu, màng phim nước mắt tự nhiên có thể không trải đều trên bề mặt mắt, xung quanh chỗ cục mỡ mắt, gây khô. Việc này có thể gây ra các triệu chứng khô mắt, chẳng hạn như cảm giác rát, châm chích, ngứa, mắt mờ và cảm giác dị vật.
Một triệu chứng khác của mộng mỡ mắt là sự xuất hiện của các mạch máu phụ trong kết mạc bao phủ củng mạc, gây ra đỏ mắt.
Trong một số trường hợp, mộng mỡ mắt có thể bị sưng và bị viêm. Trường hợp này được gọi là viêm mộng mỡ mắt. Kích ứng và đỏ mắt do viêm mộng mỡ mắt thường do tiếp xúc quá nhiều với ánh nắng, gió, bụi hoặc điều kiện quá khô.
Đôi khi mọi người nhầm lẫn mộng mỡ mắt với một cục ở mắt gọi là mộng thịt, nhưng các cục này khác nhau. Tìm hiểu thêm về mộng thịt là gì.
Điều trị mộng mỡ mắt
Điều trị mộng mỡ mắt phụ thuộc vào mức độ nặng của các triệu chứng. Điều đặc biệt quan trọng đối với bất kỳ ai bị mộng mỡ mắt là phải bảo vệ mắt khỏi ánh nắng mặt trời, vì tia UV có hại của mặt trời là nguyên nhân gây ra cục mộng mỡ này.
Để giảm nguy cơ bị mộng mỡ mắt, hãy che chắn mắt quý vị khỏi ánh nắng mặt trời bất cứ khi nào quý vị ở ngoài trời vào ban ngày (ngay cả trong những ngày u ám vì tia UV của mặt trời xuyên qua các đám mây).
Cân nhắc việc mua tròng kính đổi màu, các tròng kính này sẽ tự động tối đi dưới ánh sáng mặt trời và chống 100% tia cực tím. Tròng kính đổi màu cũng che chắn đôi mắt của quý vị khỏi bị ánh sáng xanh dương năng lượng cao có hại. Hãy hỏi chuyên gia chăm sóc mắt của quý vị để biết chi tiết.
Nếu mộng mỡ mắt nhẹ nhưng kèm theo khô mắt kích ứng hoặc cảm giác dị vật, thì thuốc nhỏ mắt bôi trơn có thể được kê đơn để làm giảm các triệu chứng. Kính áp tròng củng mạc đôi khi được kê đơn để che cục mộng mỡ đó, bảo vệ nó khỏi một số tác động của khô hoặc khả năng tiếp xúc với tia cực tím.
Mộng mỡ mắt cũng có thể dẫn đến viêm và sưng cục bộ, đôi khi được điều trị bằng thuốc nhỏ mắt có steroid hoặc thuốc chống viêm không steroid (NSAID). Nếu khô mắt là nguyên nhân gây mộng mỡ mắt, thì thuốc nhỏ mắt theo công thức bào chế để điều trị khô mắt cũng có thể được kê đơn.
Phẫu thuật cắt bỏ mộng mỡ mắt có thể được cân nhắc nếu cục mộng đó trở nên đặc biệt khó chịu, nếu nó cản trở việc đeo kính áp tròng hoặc chớp mắt, hoặc nếu nó gây khó chịu về mặt thẩm mỹ.
Cuối cùng, mặc dù mộng mỡ mắt không phải là ung thư, nhưng quý vị cần phải báo cáo bất kỳ thay đổi nào về kích thước, hình dạng hoặc màu sắc của bất kỳ cục nào trên nhãn cầu cho chuyên gia chăm sóc mắt của quý vị.
