แทบทุกคนเคยมีอาการคันตาในบางครั้ง อาการคันตามีสาเหตุมากมาย และบ่อยครั้งที่มักเป็นปัญหาร่วมกับอาการคันเปลือกตา โดยเฉพาะอย่างยิ่งที่ฐานของขนตา และ ตาแดง หรือ เปลือกตาบวม.
ศัพท์การแพทย์สำหรับอาการคันตาคือการคันตา ("ocular pruritus")
บทความนี้จะช่วยให้ท่านได้เรียนรู้เพิ่มเติมเกี่ยวกับอาการคันตาและจะบรรเทาอาการได้อย่างไร (บอกใบ้ว่า การขยี้ตาไม่ช่วยอะไร)
สาเหตุของอาการคันตา
ส่วนใหญ่แล้ว อาการคันตามีสาเหตุจากโรคภูมิแพ้บางชนิด สารที่ก่อความระคายเคือง (เรียกว่าสารก่อภูมิแพ้) เช่น เกสรดอกไม้ ฝุ่นและขนสัตว์ ทำให้เกิดการปล่อยสารที่เรียกว่าฮิสตามินในเนื้อเยื่อรอบ ๆ ดวงตา ทำให้เกิดการคัน แดงและบวม
อาการแพ้ของตา มาในหลายรูปทรงและขนาด และสามารถเป็นตามฤดูกาลหรือเป็นได้ตลอดปี
อาการแพ้ตามฤดูกาลทำให้เกิดอาการที่เรียกว่าเยื่อบุตาอักเสบจากการแพ้ พบได้ บ่อยที่สุดในฤดูใบไม้ผลิและฤดูใบไม้ร่วงและเกิดจากเกสรดอกไม้ปริมาณมากและ การสัมผัสสารก่อภูมิแพ้นอกบ้าน เช่น หญ้าและวัชพืช
ในทางตรงกันข้าม ภูมิแพ้ที่เป็นตลอดปีเป็นได้ตลอดปีและเกิดจากสิ่งต่าง ๆ เช่นราและฝุ่น
ในบางกรณี ผลิตภัณฑ์ที่ท่านใช้สามารถทำให้เกิดอาการคันตาที่มาจากโรคภูมิแพ้ได้ ตัวอย่างเช่น บางคนที่เกิดภาวะภูมิแพ้ต่อ น้ำยาล้างคอนแทคเลนส์ผลิตภัณฑ์อื่น ๆ ที่มีส่วนประกอบที่อาจทำให้ตาของท่านคัน ซึ่งรวมถึงน้ำตาเทียมที่ใช้เพื่อ รักษาตาแห้งเครื่องสำอางและโลชั่น ครีม และสบู่
แต่ภูมิแพ้มิใช่เป็นเพียงสาเหตุเดียวของอาการคันตา หากนอกเหนือจากอาการคันแล้ว ตาของท่านยังปวดแสบปวดร้อน สาเหตุอาจเป็น กลุ่มอาการตาแห้ง หรือ ภาวะต่อมไขมันที่เปลือกตาทำงานผิดปกติ มิใช่ภาวะภูมิแพ้
ในทำนองเดียวกัน หากเปลือกตาของท่านแดงและอักเสบ ท่านอาจมีภาวะที่เรียกว่า เปลือกตาอักเสบ ซึ่งเกิดจากแบคทีเรียและในบางกรณีเกิดจากไรฝุ่นที่อาศัยอยู่บนเปลือกตา
ถ้าท่านใส่ คอนแทคเลนส์ อาการคันตาอาจทำให้การสวมใส่เลนส์เป็นสิ่งที่ไม่สบายอย่างมาก บางครั้งหากท่านใส่คอนแทคเลนส์นานเกินไปหรือไม่เปลี่ยนบ่อยเพียงพอ ก็อาจทำให้เกิดอาการคันตาได้
เนื่องจากสาเหตุของอาการคันตามีอยู่หลากหลาย ถ้าอาการของท่านเป็นอยู่นาน แย่ลง หรือไม่ดีขึ้นเมื่อฤดูกาลของภูมิแพ้ผ่านไป โปรดนัดพบผู้เชี่ยวชาญด้านการดูแลดวงตา
การรักษาอาการคันตา
บางครั้งอาการของอาการคันตาสามารถดีขึ้นได้ด้วยน้ำตาเทียมที่ซื้อได้โดยไม่ต้องมีใบสั่งแพทย์หรือ ยาหยอดตารักษาภูมิแพ้ แต่ในหลายกรณี อาจต้องใช้ยาหยอดตาหรือยารับประทานที่แพทย์สั่งเพื่อบรรเทาอาการ ยาบางชนิดอาจช่วยลดโอกาสเกิดอาการคันตาของท่านในอนาคตได้ โดยเฉพาะอย่างยิ่งหากอาการเหล่านี้เกิดจากภูมิแพ้ตามฤดูกาล
การวางผ้าเช็ดหน้าสะอาด เปียกและเย็นลงบนตาที่หลับอยู่อาจช่วยลดความรุนแรงของอาการคันตาลงได้
การรักษาอาการคันตาที่มีประสิทธิภาพที่สุดคือการรักษาที่สาเหตุโดยตรง เช่น หากอาการของท่านเกี่ยวข้องกับภาวะตาแห้ง ยาหยอดตารักษาอาการภูมิแพ้จะมีประสิทธิภาพสำหรับท่านน้อยกว่าสำหรับผู้ที่มีอาการจากภาวะภูมิแพ้ตามฤดูกาล ด้วยเหตุนี้ การปรึกษาผู้เชี่ยวชาญด้านการดูแลดวงตาจึงมีประโยชน์มากในการหาการรักษาที่มีประสิทธิภาพที่สุดสำหรับอาการคันตา
ยาต่าง ๆ หลายชนิดอาจช่วยลดบรรเทาอาการคันตาแต่มีเพียงผู้เชี่ยวชาญด้านการดูแลดวงตาเท่านั้นที่จะรู้ว่าการรักษาชนิดใดหรือส่วนผสมของการรักษาชนิดใดเหมาะกับความต้องการเฉพาะของท่านที่สุด ในบางกรณี อาการคันตาอาจรักษาหายด้วยน้ำตาเทียมและยาหยอดตารักษาภูมิแพ้ แต่ในกรณีอื่น ๆ ท่านอาจต้องใช้ยาปฏิชีวินะ ยาแก้อักเสบ และ/หรือผลิตภัณฑ์ทำความสะอาดเปลือกตาพิเศษ
เหนือสิ่งอื่นใด แม้อยากจะขยี้ตา โปรดอย่าขยี้ตาที่คันของท่าน การขยี้ตาจะทำให้ฮิสตามินถูกปล่อยออกมามากขึ้นซึ่งทำให้อาการคันแย่ลง และยังเป็นไปได้ที่จะทำให้ กระจกตาถลอก จากการขยี้ตามากเกินไปหรือการนำแบคทีเรียเข้าไปสู่ตาของท่าน ซึ่งอาจนำไปสู่ การติดเชื้อที่ตา .
