Sjögren sendromu: Nedenleri, semptomları ve tedavisi

Sjögren sendromu, gözleri, ağzı ve vücudun diğer kısımlarını nemli ve yağlı tutmaktan sorumlu bezlere saldıran ve onları yok eden bir otoimmün hastalığıdır.

Bu nedenle, göz kuruluğu Sjögren sendromunun yaygın bir semptomudur.

Sjögren sendromunun küresel popülasyondaki yaygınlığı bilinmemektedir, Alman araştırmacılar bunun yetişkin nüfusun yaklaşık yüzde 0,2'sinde görüldüğünü tahmin etmişlerdir. Aynı çalışmada, kadınların bu sendromdan etkilenme olasılığının erkeklerden yaklaşık 20 kat daha fazla olduğu bulunmuştur.

Sjögren Sendromu Vakfı'na göre, Sjögren sendromunun semptomları diğer hastalıkların semptomlarını taklit ettiği için bu sendrom genellikle gözden kaçırılır veya yanlış tanı konur. Örgüt, doğru bir şekilde Sjögren sendromu tanısı konmasının ortalama 2,8 yıl sürdüğünü söylüyor.

Sjögren sendromunun nedenleri

Sjögren sendromu, en yaygın otoimmün bozukluklarından biridir. Bu tür hastalıklarda kişinin beyaz kan hücreleri kendi doku ve organlarına saldırarak onlara zarar verir.

Neden anormal bağışıklık tepkilerinin geliştiği ve vücudun kendi dokularını yok ettiği tam olarak anlaşılamamaktadır. Normalde, bağışıklık sistemimiz vücudumuzun tüm kısımlarını "dost olarak" algılar ve yalnızca "yabancı" maddelerle veya virüsler gibi zararlı organizmalarla savaşmak ve onları yok etmek için aktif hale gelir.

Anormal bağışıklık tepkileri kalıtsal olabilir veya önceki viral veya bakteriyel enfeksiyonlarla ilişkili olabilir.

Sjögren sendromu tek başına (primer Sjögren sendromu) veya romatoid artrit, lupus, çölyak hastalığı veya skleroderma (sekonder Sjögren sendromu) gibi diğer otoimmün hastalıklarıyla birlikte ortaya çıkabilir.

Sjögren sendromunuz olup olmadığını nasıl anlarsınız?

Sjögren sendromunun klasik semptomları göz kuruluğu, ağız kuruluğu, yorgunluk ve eklem ağrısıdır.

Diğer semptomlar arasında şunlar yer alır:

• Kontakt lens rahatsızlığı

• Kuru sinüsler ve sık sinüs enfeksiyonları veya burun kanamaları

• Ağız, dil veya boğaz ağrısı

• Çiğneme veya yutma güçlüğü

• Kuru veya soyulmuş dudaklar

• Blefarit

• Kuru ve ağrılı cilt

• Şişlik olmadan kas ağrısı

• Vajinada kuruluk

Sjögren sendromu ile ortaya çıkabilecek ek göz semptomları arasında bulanık görme, batma veya yanma hissi ve ışığa duyarlılık yer alır.

Göz doktorunuz Sjögren sendromu tanısını doğrulamak için bir dizi test yapabilir.

Yaygın bir testte (Schirmer testi olarak adlandırılır), küçük bir test kağıdı şeridinin ucu, belirli bir süre boyunca (genellikle beş dakika) ürettiğiniz gözyaşı miktarını ölçmek için alt göz kapağınızın altına yerleştirilir.

Diğer testlerde gözyaşlarınızı renklendiren boyalar kullanılabilir; doktorunuz gözyaşlarınızın ne kadar çabuk buharlaştığını ve korneanızda veya konjunktivada kuruluğa bağlı herhangi bir hasar olup olmadığını görmek için gözlerinizi mikroskopla inceleyecektir.

Ağzınızda üretilen tükürüğün miktarı ve kalitesi de ölçülebilir. Doktorunuz kan testleri dahil başka testler de isteyebilir. (Sjögren sendromlu kişilerde genellikle kanda belirli antikorlar bulunur.)

Sjö (Bausch + Lomb) adı verilen bir tanı testi, Sjögren sendromunu tespit etmek için daha da hassas ve spesifik bir yol sunar. Bausch + Lomb'a göre Sjö testinde bu hastalığı olan hastaların kan dolaşımında yaygın olarak bulunan geleneksel antikorların kontrol edilmesinin yanı sıra daha fazla tanı doğruluğu elde etmek için Sjögren sendromuna özgü üç ek biyobelirteç de kontrol ediliyor.

Sjögren sendromundan kaynaklanan göz kuruluğu nasıl tedavi edilir?

Sjögren sendromundan kaynaklanan göz kuruluğu, yapay gözyaşları, merhemler veya diğer ilaçlarla devam eden bir tedavi gerektirebilir.

Sjögren sendromunun neden olduğu göz kuruluğunu tedavi etmek için yağlayıcı göz damlalarına veya merhemlere ihtiyacınız olabilir.

Sjogren sendromlu birçok insan gözyaşlarının çok hızlı buharlaşmasıyla ilgili olarak sorun yaşadığı için bazen yağ veya lipid bazlı göz damlaları özellikle faydalı olabilir. Bu damlalar, gözyaşı buharlaşmasını yavaşlatmaya yardımcı olur, böylece gözler, göz kırpmalar arasında daha uzun süre nemli kalabilir.

Göz doktorunuz ayrıca buharlaşan göz kuruluğunun önde gelen nedeni olan meibomian bezi disfonksiyonu (MBD) adı verilen bir sorunu da kontrol edecektir.

Bu rahatsızlıkta, gözyaşı tabakasına yağ (meibum) salgılayan göz kapaklarındaki bezler iltihaplanır ve tıkanır. Meibum miktarında veya kalitesinde bir azalma da söz konusu olabilir. Bu yağ, gözyaşlarının çok hızlı buharlaşmasını önlemek için gereklidir. MBD'yi başarıyla tedavi etmek, Sjögren'in neden olduğu göz kuruluğu rahatsızlığının azaltılmasına yardımcı olabilir.

Ağrı veya iltihaplanma için aspirin veya ibuprofen gibi nonsteroid antienflamatuar ilaçlar (NSAID'ler) almanız gerekebilir. Şiddetli bir Sjögren sendromunuz varsa. doktorunuz bağışıklık sistemini baskılayıcı ilaçlar da önerebilir.

Sjögren sendromunun yan etkileri

Kronik göz kuruluğu Sjögren sendromunun en önemli semptomlarından biri olduğu için. gözde skarlaşma ve enfeksiyona yol açabilecek hasarı önlemek için gözlerinizin yeterince yağlandığından emin olmalısınız.

Sjögren sendromu, gözleri ve vücudun diğer kısımlarını yağlamakla sorumlu bezleri yok eder.

Sjögren sendromu ayrıca ağız kuruluğuna neden olabilir ve bu da diş çürümesine ve hatta diş kaybına neden olabilir. Ağzı yeterince nemli tutmak ve yutmaya yardımcı olmak için ağız kayganlaştırıcılarının (yapay tükürük) kullanılması gerekebilir.

Ayrıca, Sjögren sendromu olan kişilerde lenfoma (hastalıkla mücadelede büyük rol oynayan beyaz kan hücrelerini etkileyen bir lenf sistemi kanseri) gelişme olasılığı daha yüksektir. Lenf düğümleri büyüyebilir veya şişebilir.

Sjögren sendromu ayrıca vücutta sorunlara neden olabilecek vasküliteye (kan damarlarının iltihaplanması) yol açabilir.

Sjögren sendromu tanısı konan hamile kadınlar doktorlarına bu durumu bildirmeleri gerekir. Bağışıklık sistemi tarafından üretilen ve vücuttaki diğer potansiyel olarak faydalı proteinlere saldırabilen bazı proteinler bebeğe geçebilir.

Göz kuruluğu ve diğer Sjögren sendromu semptomları nasıl önlenir

Sjögren sendromunu önlemenin bilinen bir yolu yoktur, ancak şu adımlar semptomları hafifletmeye yardımcı olabilir:

• Daha fazla sıvı, özellikle de su için.

• Ağzınızı nemlendirmek için şekersiz sakız çiğneyin veya sert şekerler kullanın.

• Gözlerinizi nemli tutmak için düzenli olarak yapay gözyaşı ve merhem kullanın. (Doktorunuz ihtiyaçlarınız için en iyi markaları önerebilir.)

• Burnunuz için tuzlu su spreyi kullanın.

• Göz, burun, ağız ve cilt kuruluğunu azaltmak için nemlendirme cihazı kullanabilirsiniz.

• Göz doktorunuza aldığınız ilaçları söyleyin zira alerjiler için alınan antihistaminikler gibi bazıları kuruluğa neden olabilir.

• Gerekiyorsa vajina kayganlaştırıcıları kullanın.

• Sigara içmeyin ve alkolden uzak durun.

Sjögren sendromu kaynakları

Sjögren sendromunuz varsa veya olan birini tanıyorsanız destek gruplarına ve hasta seminerlerine erişim dahil ek bilgiler Sjögren Sendromu Vakfı'ndan edinilebilir.

Sayfa yayınlandı 17 Şubat 2021 Çarşamba