Mor veya zedelenmiş bir gözü nasıl tedavi edersiniz: Ciddi midir?

“Göz morarması”, gözde veya çevresindeki dokularda meydana gelen bir travmadan sonra göz etrafında oluşan renk değişimini açıklamak için kullanılan terimdir.

Teknik olarak, göz morarması, cilt yüzeyi altında zarar gören kan damarlarının neden olduğu zedelenmedir. Diğer zedelenmeler gibi, göz morarmasıyla birlikte şişme de meydana gelir.

Vücudun diğer bölgelerindeki zedelenmelere benzer şekilde, göz morarması da çoğu zaman künt bir cisim darbesinden kaynaklanır – darbenin neden olduğu, derine nüfuz etmeyen bir yaralanmadır. Ancak başka nedenleri de olabilir.

Göz morarması nedir?

Göz morarması için kullanılan klinik terim periorbital hematomdur. Telaffuz etmesi daha zor olmasına karşın, bu tıbbi terim rahatsızlığı daha kesin olarak tanımlar — gözü çevreleyen (periorbital) dokularda kan (hematom) toplanmasıdır.

Kararmış göz, göz altındaki alanı etkileyebilir veya gözü tamamen çevreleyebilir.

Göz yuvası veya çevresindeki alanlara künt bir cismin çarpması, cildin altındaki küçük kan damarlarını zarar verebilir ve bir göz morarmasının oluşmasına yol açacak şekilde sızıntı yapmalarına neden olabilir.

Göz yuvasının etrafındaki yüz cildinin nispeten ince ve şeffaf olması nedeniyle, hafif bir kan toplanması bile, çok fark edilebilir renk değişimiyle sonuçlanabilir. Ayrıca, bu alandaki dokunun görece olarak gevşek olması nedeniyle, kan damarlarından sızan kan kolaylıkla göz etrafında birikir ve şişkin bir mor göz ile sonuçlanır.

Göz morarmasına ne neden olur?

Göz morarması, genellikle gözün etrafındaki alana bir nesnenin çarptığı bir kazanın sonucudur.

Bu kazalar, spor yapmaktan sadece yürürken bir şeye çarpmaya kadar sayısız nedenden meydana gelir.

Diğer yaygın nedenler arasında kozmetik göz ameliyatı, sinüs enfeksiyonları ve burun ameliyatı bulunur. Diş tedavisi ve diş enfeksiyonları bile bazen göz morarmasına neden olabilir.

Göz morarmasıyla birlikte yaşanabilecek ciddi bir rahatsızlık da, göz içinde korneanın arkası ve irisin önü arasındaki alanda kanamadır. Buna hifema adı verilir. Hifemalar, tedavi edilmedikleri takdirde, göz basıncında hızlı artış ve glokomdan dolayı görme kaybına yol açabilen tıbbi acil durumlardır.

Göz morarmasıyla birlikte yaşanabilecek diğer bir rahatsızlık da, gözün "beyazındaki" (sklera) parlak kırmızı görünümdür. Buna subkonjunktival kanama adı verilir. Subkonjunktival kanamalar çoğu zaman korkutucu görünürler, ancak genellikle ciddi değildir ve tipik olarak birkaç hafta içinde tedavi olmadan iyileşirler.

Göz morarması tedavisi

Çoğu durumda, göz morarması diğer zedelenmeler gibidir ve aşırı kaygılanmaya gerek yoktur.

Ancak, kendi başınıza tedavi etmeden önce göz morarmasını bir göz doktoruna muayene ettirmek her zaman önemlidir.

Göz morarmasının şiddetini değerlendirmek için, aşağıdaki belirtileri izleyin ve herhangi biri varsa, derhal acil yardım alın:

• Göz içinde kan (hifema)

• Kulaklardan veya burundan kan akıntısı

• Sersemlik, bayılma veya bilinç kaybı

• Bulanık görme, çift görme veya görme kaybı dâhil olmak üzere görmede değişiklikler

• Parıltılar veya uçuşan noktalar görme

• Kusma

• Gözü hareket ettirememe

• Davranışsal değişiklikler veya letarji

• Şiddetli ağrı

• Her iki göz etrafında morarma

• Kalıcı baş ağrısı

• Enfeksiyon işaretleri, örneğin sıcaklık, kızarıklık, irin veya ateş

• Aşırı şişme veya yaralanma sonucu olamayacak şişme

Önemsiz göz morarmasına evde bakmak için, yaralanmadan sonra mümkün olduğu kadar kısa süre içinde soğuk kompres uygulayın. Dondurulmuş bir bezelye torbası, yüze daha oturduğu için buz küplerinden daha çok işe yarar.

Diğer bir seçenek de buzdolabında metal bir kaşık soğutmak, sonra da kaşığın arka kısmını zedelenen alanın farklı yerlerine nazikçe dokundurmaktır.

Göz morarmasına asla çiğ et koymayın, zira bu enfeksiyon riskini önemli ölçüde artırabilir.

Soğuk kompres her seferinde yaklaşık 15 ila 20 dakika uygulanabilir ve ardından her saat başı tekrarlanabilir. Bu, kan damarlarının büzülmesine ve şişkinlik miktarının sınırlandırılmasına yardımcı olacaktır.

Önemsiz ağrılar için, parasetamol gibi reçetesiz analjezikler yardımcı olabilir. (Kan inceltici olması ve bu yüzden de morarmış gözünüzü daha da kötü gösterebilmesi nedeniyle, aspirinden kaçının.)

Ciddi bir göz morarması için, göz doktorunuz ek tedavi önerilerinde bulunabilir.

Göz morarmasından nasıl kurtulabilirsiniz?

Bir göz morarması genellikle birkaç hafta içinde kaybolur. Bu iyileşme döneminde, gözünüzü başka bir yaralanmanın meydana gelebileceği herhangi bir aktiviteden kaçınarak ilave zarara karşı korumak önemlidir.

Morarmış gözünüzün renginin iyileştikçe değiştiğini fark etmeniz olasıdır. Mor, mavi ve hatta yeşil veya sarının tonları alışılmadık değildir.

Bir göz morarmasını bir gecede yok etmek için hiçbir sihirli çözüm bulunmamakla birlikte, gözünüzün bir an önce eski haline gelmesi için iyileşme sürecinin hızlandırılmasına yardımcı olabilecek birkaç şeyi aşağıda bulabilirsiniz:

Hafif kararmış bir göz, başlangıçta kırmızı görünebilir, sonra kararabilir ve zamanla daha fazla şişebilir. Kararmış göz iyileşmeye başladığında mora, maviye, yeşile ve hatta sarıya dönüşebilir.

• Soğukla başlayın. Göz etrafındaki alanın sıcaklığını düşürmek için yaralanmadan sonra mümkün olan en kısa süre içinde dondurulmuş bezelye torbası, soğutulmuş kaşık veya başka bir yöntem uygulayın ve bunu sonraki 24 saat içinde sıklıkla tekrarlayın.

• Ilığa geçin. Bir veya iki gün soğuk paketi uygulandıktan sonra, morarmış gözünüze nazikçe ılık (sıcak değil) kompresler uygulayın. Bu, iyileşmeyi kolaylaştırmak için bölgeye kan akışını artıracaktır.

• Yaralanmadan sonraki günlerde, zedelenmenin etrafındaki bölgeye (doğrudan morarmış göze değil) nazikçe masaj yapın. Bu, zedelenme yakınındaki lenfatik sistemin etkinleşmesine ve iyileşme sürecini hızlandırmasına yardımcı olabilir.

• Ananas yiyin. Bu tropik meyve, iltihaplanmayı azaltan ve iyileşmeyi hızlandıran enzimlerden oluşan ve morarmış gözünüzün daha hızlı kaybolmasına yardımcı olabilecek bir karışım içerir.

• C Vitamini. C vitamini sizi daha zor morarır hale getirmek (kan damarlarını güçlendirerek, künt darbe travması sonrasında sızıntı yapma eğilimlerini azaltarak) için daha fazlasını yapabilmekle birlikte, göz morarmasının iyileşmesini hızlandırmaya da yardımcı olabilir.

• Dağ yabanmersini özütü. Yabanmersini ve turna yemişinin bir akrabası olan dağ yabanmersini, C vitamininin etkinliğini artırarak ve kapilleri güçlendirerek zedelenmeyi azaltmaya veya gidermeye yardımcı olabilir.

Çoğu durumda, bir hafta içinde göz morarmasının görünüşünde fark edilebilir bir iyileşme görürsünüz.

Göz morarmalarını nasıl önleyebilirsiniz

Göz morarması yaşama riskini azaltmak için, spor yapma da dâhil olmak üzere potansiyel tehlikeli aktivitelerle uğraşırken her zaman emniyet gözlükleri, spor gözlükleri ve hatta yüz vizörlü koruyucu başlık takmayı unutmayın.

Emniyet kemeri takmak da temel ve yasal bir gereklilik olup, ufak trafik kazalarında bile göz morarması riskini önemli ölçüde azaltır.

Ayrıca, göz morarmasını önlemek için evde alabileceğiniz önlemler de mevcuttur. Örneğin, eşyaları merdivenlerde bırakmamak; çünkü bu tür hareketler kolaylıkla bir düşme ve göz yaralanması ile sonuçlanabilir. Parça halılar da takılma tehlikesi yaratabilir; bu yüzden düz ve kırışıksız olduklarından emin olun.

Sayfa yayınlandı 2 Eylül 2020 Çarşamba