เปลือกตาอักเสบ: สาเหตุและการรักษาการอักเสบของเปลือกตา
เปลือกตาอักเสบคืออะไร
เปลือกตาอักเสบเป็นการอักเสบของเปลือกตา เป็นสาเหตุที่พบบ่อยของเปลือกตาเจ็บแดงและมีขี้ตาเกาะกรังที่ขนตา
การอักเสบของเปลือกตาพบได้บ่อยมากและสามารถเกิดได้กับคนทุกอายุ
โชคดีอย่างยิ่งที่ ผู้เชี่ยวชาญด้านการดูแลดวงตาของท่าน สามารถสั่งจ่ายการรักษาที่มีประสิทธิภาพต่อเปลือกตาอักเสบ ซึ่งสามารถจำกัดการอักเสบของเปลือกตาก่อนจะเกิดความเสียหายร้ายแรงต่อตาหรือเปลือกตาของท่าน
สาเหตุของเปลือกตาอักเสบ
เปลือกตาอักเสบมีสาเหตุที่เป็นไปได้อยู่หลายอย่างรวมทั้ง:
การติดเชื้อแบคทีเรียที่เปลือกตา
ภาวะต่อมไขมันที่เปลือกตาทำงานผิดปกติ (Meibomian gland dysfunction, MGD)
ตาแห้ง
การติดเชื้อราที่เปลือกตา
ปรสิต (ไรขนตา demodex)
เปลือกตาอักเสบและ ตาแห้ง มักเกิดในเวลาเดียวกันทำให้มีความสับสนว่าตาแห้งเป็นสาเหตุของเปลือกตาอักเสบหรือเปลือกตาอักเสบเป็นสาเหตุของตาแห้งกันแน่
สถานการณ์นี้เกิดขึ้นบ่อยจนกระทั่งนักวิจัยและผู้เชี่ยวชาญด้านการดูแลดวงตาบางส่วนในปัจจุบันนี้ เชื่อว่าภาวะทั้งสองนี้อาจเป็นส่วนหนึ่งของปัญหาตาเรื้อรังอย่างเดียวคือกลุ่มอาการเปลือกตาอักเสบและตาแห้ง (DEBS)
จากข้อมูลของผู้ที่สนับสนุนทฤษฎีนี้ ตาแห้งเป็นเพียงการปรากฎในช่วงท้ายของเปลือกตาอักเสบและการรักษาเปลือกตาอักเสบจะป้องกัน ลดหรือกำจัดกลุ่มอาการตาแห้งได้.
เปลือกตาอักเสบมักเกี่ยวข้องกับการมีแบคทีเรียที่อยู่ที่ขอบเปลือกตาและฐานขนตาเติบโตมากเกินไป เมื่อเวลาผ่านไป แบคทีเรียเหล่านี้เพิ่มจำนวนมากขึ้นและทำให้เกิดโครงสร้างที่เรียกว่าไบโอฟิล์ม
ไบโอฟิล์มนี้จะกลายเป็นสิ่งแวดล้อมที่เป็นพิษ – คล้ายกับพลัคบนฟัน ปรสิตไรขนตาที่ชื่อว่าดีโมเด็กซ์ (Demodex) ได้ไบโอฟิล์มเป็นอาหาร ซึ่งทำให้ไรขนตาเหล่านี้เติบโตมากเกินไปและทำให้การอักเสบของเปลือกตามีอาการแย่ลง
แบคทีเรียที่ไบโอฟิล์มที่เปลือกตาก็สร้างสารที่เรียกว่าเอ็กโซท็อกซิน (exotoxins) ที่ทำให้เกิดการอักเสบของต่อมที่ผลิตไขมันที่เปลือกตาที่เรียกว่าต่อมไมโบเมี่ยน (meibomian glands) และทำให้เกิดภาวะที่เรียกว่า ภาวะต่อมไขมันที่เปลือกตาทำงานผิดปกติ ซึ่งเป็นสาเหตุของความไม่สบายตาจากตาแห้ง (และทำให้อาการนี้แย่ลงด้วย)
เปลือกตาอักเสบมีความเกี่ยวข้องกับอาการทางผิวหนังอยู่บ่อย ๆ เช่นภาวะโรซาเซียที่ตา แผลเปื่อย ผิวหนังอักเสบ รังแคและสะเก็ดเงิน และบ่อยครั้งที่เปลือกตาอักเสบและ เยื่อตาอักเสบ เกิดขึ้นในเวลาเดียวกัน
อาการของเปลือกตาอักเสบ
อาการที่พบบ่อยที่สุดของเปลือกตาอักเสบคือ
ปวดแสบปวดร้อนตาหรือแสบตา
มีเศษกรังที่ฐานขนตา
ระคายเคืองตา ตาแฉะ
คันเปลือกตา
รู้สึกเหมือนมีทรายหรือสิ่งแปลกปลอมอยู่ในตา
ท่านอาจมีอาการบางอย่างหรือทั้งหมดดังกล่าว ขึ้นกับความรุนแรงของเปลือกตาอักเสบ และอาการของเปลือกตาอักเสบอาจเป็น ๆ หาย ๆ หรือเป็นต่อเนื่อง ในบางกรณี เปลือกตาอักเสบทำให้ขนตาร่วงด้วย
เปลือกตาอักเสบยังเป็นสาเหตุที่พบบ่อยของความรู้สึกไม่สบายจากคอนแทคเลนส์ ซึ่งทำให้คนมากมายเลิกใส่คอนแทคเลนส์
การรักษาเปลือกตาอักเสบ
การรักษาเปลือกตาอักเสบควรเริ่มจากการไปพบผู้เชี่ยวชาญด้านการดูแลดวงตาเพื่อหาสาเหตุของการอักเสบของเปลือกตาของท่าน ผู้เชี่ยวชาญด้านการดูแลดวงตาจะตรวจตาและเปลือกตาของท่านเพื่อประเมินว่าท่านมีเปลือกตาอักเสบหรือไม่ และหาว่าการรักษาเปลือกตาอักเสบชนิดใดที่จะเหมาะสมที่สุด
โดยทั่วไป การรักษาเปลือกตาอักเสบมีหลายอย่างรวมทั้ง:
การฟอกเปลือกตา
ฟอกเปลือกตาของท่านเบา ๆ เพื่อเอาไบโอฟิล์มที่สะสมอยู่และแบคทีเรียส่วนเกินออกไปจากขอบเปลือกตา ผู้เชี่ยวชาญด้านการดูแลดวงตามักจะแนะนำให้ทำการประคบอุ่นและฟอกเปลือกตาทุกวันเพื่อทำความสะอาดเปลือกตาและลดจำนวนแบคทีเรียและไรขนตา Demodex บนเปลือกตาของท่าน
สารทำความสะอาดมีทั้งน้ำยาทำความสะอาดเปลือกตาที่ต้องใช้ใบสั่งแพทย์ แผ่นทำความเปลือกตาแบบที่ต้องใช้ใบสั่งแพทย์หรือแชมพูเด็กที่เจือจาง
หัตถการที่คลินิก
แม้การฟอกเปลือกตาที่บ้านจะมีประโยชน์ แต่หัตถการเพื่อสุขอนามัยของเปลือกตาที่ทำที่คลินิกก็เป็นที่แนะนำเพื่อการรักษาเปลือกตาอักเสบที่มีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น หัตถการที่เป็นไปได้มีทั้ง:
1. การตัดเนื้อตายที่ขอบเปลือกตาโดยใช้อุปกรณ์เครื่องกลไฟฟ้า เพื่อกำจัดแบคทีเรีย ไบโอฟิล์มและไร demodex ออกไปจากเปลือกตาอย่างมีประสิทธิภาพและเปิดต่อมไขมันที่เปลือกตาที่อุดตัน
2. การรักษาด้วยระบบความร้อน ด้วยอุปกรณ์ที่ละลายและขับดันสิ่งที่อุดตันต่อมไขมันที่เปลือกตาออกมา
3. การรักษาด้วยแสงในช่วงความยาวคลื่นเฉพาะ เพื่อเปิดต่อมที่เปลือกตาที่อุดตันและทำให้การไหลของน้ำมันสู่ฟิล์มน้ำตากลับมาเป็นปกติ
ยาหยอดตาและ/หรือยาขี้ผึ้งที่มีตัวยา
ผู้เชี่ยวชาญด้านการดูแลดวงตาอาจสั่งจ่ายยาทาเฉพาะที่เพื่อกำจัดแบคทีเรียส่วนเกินที่ทำให้เกิดเปลือกตาอักเสบหรือเชื้อโรคอื่น ๆ บนเปลือกตา โดยเฉพาะอย่างยิ่งถ้ามีความเสี่ยงของ การติดเชื้อที่ตา หรือถ้าเห็นว่าท่านมีตาแดงหรือการติดเชื้อที่ตาชนิดอื่นร่วมกับเปลือกตาอักเสบ
เกร็ดความรู้ในการรักษาสุขอนามัยของเปลือกตา
การรักษาสุขอนามัยของเปลือกตามีประโยชน์มากในการรักษาและควบคุมเปลือกตาอักเสบแต่เฉพาะเมื่อปฏิบัติอย่างเหมาะสมเท่านั้น
เริ่มต้นด้วยการใช้แผ่นประคบอุ่นที่สะอาดเพื่อละลายเศษใด ๆ ที่อุดกั้นต่อมไมโบเมี่ยนที่ผลิตไขมันมาสู่เปลือกตาของท่าน และนี่คือวิธีทำ:
ล้างมือของท่านแล้วชุบผ้าขนหนูเช็ดหน้าที่สะอาดด้วยน้ำอุ่น (เกือบร้อน)
วางผ้าขนหนูเช็ดหน้าลงบนเปลือกตาที่ปิดของท่านนานหลายนาที
แล้วคลึงขอบเปลือกตาของท่านเบา ๆ ด้วยผ้าขนหนูเช็ดหน้าก่อนจะลืมตา (อย่ากดแรง ๆ ลงบนตา)
ปฏิบัติตามคำแนะนำของผู้เชี่ยวชาญด้านการดูแลดวงตาว่าต้องใช้การประคบอุ่นบ่อยเพียงใดและปล่อยไว้นานเพียงใด เมื่อท่านเริ่มการรักษาในครั้งแรก ท่านอาจะได้รับคำแนะนำให้ทำวันละหลายครั้ง โดยใช้เวลาประมาณ 5 นาทีในแต่ละครั้ง หลังจากนั้น ท่านอาจต้องประคบแค่วันละครั้ง
การทำความสะอาดเปลือกตา
การทำความสะอาดเปลือกตาเป็นขั้นตอนที่สำคัญถัดไป ผู้เชี่ยวชาญด้านการดูแลดวงตาจะแนะนำว่าต้องใช้อะไรเพื่อทำความสะอาด ทางเลือกมีทั้งน้ำอุ่น แชมพูเด็กที่เจือจางหรือน้ำยาทำความสะอาดเปลือกตาทั้งที่ไม่ต้องใช้ใบสั่งแพทย์และที่ต้องใช้ใบสั่งแพทย์
ในการทำความสะอาดเปลือกตา
ล้างมือของท่านแล้วชุบผ้าขนหนูเช็ดหน้าที่สะอาด ก้านพันสำลีหรือผ้าก็อซด้วยน้ำยาทำความสะอาด
เช็ดขนตาและขอบเปลือกตาเบา ๆ
ล้างด้วยน้ำอุ่น
ทำกระบวนการดังกล่าวซ้ำกับตาอีกข้างโดยใช้ผ้า ก้านพันสำลีหรือผ้าก็อซชิ้นใหม่
ผู้เชี่ยวชาญด้านการดูแลดวงตาอาจบอกให้ท่านทำความสะอาดเปลือกตาวันละหลายครั้งในช่วงแรกแล้วหลังจากนั้นจึงทำเพียงวันละครั้ง
จะเป็นการดีที่จะลดการใช้เครื่องสำอางแต่งตาเมื่อท่านมีเปลือกตาอักเสบ เนื่องจากมาสคาราและเครื่องสำอางอื่นอาจรบกวนสุขอนามัยของเปลือกตาได้
ถ้าผู้เชี่ยวชาญด้านการดูแลดวงตาแนะนำให้ใช้แชมพูกำจัดรังแคสำหรับหนังศีรษะและขนตา โปรดระวังอย่าให้แชมพูเข้าตาของท่านเพื่อเลี่ยงการระคายเคือง
จะทำอย่างไรไม่ให้เปลือกตาอักเสบกลับมาเป็นซ้ำ
โดยทั่วไปเปลือกตาอักเสบเป็นภาวะเรื้อรัง หมายความว่ามันสามารถกลับมาเป็นซ้ำได้บ่อย ๆ และเป็นปัญหาที่เกิดซ้ำได้
ทางที่ดีที่สุดที่จะเลี่ยงการเกิดเปลือกตาอักเสบหรือทำให้มันไม่กลับมาอีกคือทำความสะอาดเปลือกตาทุกวันเพื่อป้องกันการสะสมของแบคทีเรีย ไบโอฟิล์มและไร demodex ที่ขอบเปลือกตา ผลิตภัณฑ์ฟอกเปลือกตาที่ไม่ต้องใช้ใบสั่งแพทย์มีจำหน่ายอยู่เป็นจำนวนมากหรือท่านสามารถใช้เทคนิคสุขอนามัยสำหรับเปลือกตาแบบเดียวกับที่บรรยายข้างต้นก็ได้
ยังมีผลิตภัณฑ์ทำความสะอาดเปลือกตาที่ต้องใช้ใบสั่งแพทย์จำนวนมากที่อาจมีประสิทธิภาพมากกว่าแชมพูเด็กหรือผลิตภัณฑ์ที่ไม่ต้องใช้ใบสั่งแพทย์
ผู้เชี่ยวชาญด้านการดูแลดวงตาของท่านอาจแนะนำสารเสริมอาหารเช่นกรดไขมันโอเมก้า-3 เพื่อช่วยทำให้ต่อมไมโบเมี่ยนของท่านแข็งแรงและทำให้ตาของท่านชุ่มชื้นและสบายตา
หากท่านใส่คอนแทคเลนส์หรือแว่นตา
หากท่านมีเปลือกตาอักเสบในขณะที่ใส่คอนแทคเลนส์ ท่านควรหยุดใส่คอนแทคเลนส์จนกว่าเปลือกตาอักเสบจะได้รับการรักษาจนหายดี การใส่คอนแทคเลนส์ขณะที่ท่านมีการอักเสบของเปลือกตาสามารถทำให้แบคทีเรียและเศษอื่น ๆ ติดกับคอนแทคเลนส์และทำให้เกิดตาแดงหรือโรคตาอื่น ๆ ที่อาจร้ายแรงมากกว่าได้
หากท่านไม่มีแว่นตาสำรองและต้องซื้อใหม่ โปรดพิจารณาและถามถึง เลนส์ปรับเปลี่ยนสีอัตโนมัติซึ่งจะมีสีเข้มขึ้นอัตโนมัติเมื่ออยู่กลางแดดและในร่มที่มีแสง หากท่านเป็นเช่นคนอื่น ๆ ที่มีตาแห้งแล้วมี อาการไวต่อแสง (ไม่สู้แสง)ตาของท่านอาจจะสบายขึ้นเมื่อใส่เลนส์ปรับเปลี่ยนสีอัตโนมัติอยู่กลางแจ้ง เช่น เลนส์เปลี่ยนสีแบรนด์ Transitions ประโยชน์อีกอย่างคือท่านไม่จำเป็นต้องมีแว่นกันแดดที่สั่งโดยแพทย์แยกอีกคู่สำหรับใส่กลางแจ้ง
หลังจากเปลือกตาอักเสบได้รับการรักษาหายดีแล้ว ท่านสามารถกลับมาใส่คอนแทคเลนส์ได้หากต้องการ หากปัจจุบันนี้ท่านใส่คอนแทคเลนส์แบบใช้ซ้ำ ลองพิจารณาเปลี่ยนเป็น คอนแทคเลนส์แบบใช้แล้วทิ้งทุกวัน หรือคอนแทคเลนส์ชนิดที่ออกซิเจนสามารถซึมผ่านได้ซึ่งอาจมีความเสี่ยงต่อการเกิดปัญหาที่เกี่ยวข้องกับเปลือกตาอักเสบน้อยลง
หน้าที่ตีพิมพ์ใน วันจันทร์ที่ 19 กรกฎาคม พ.ศ. 2564